भरतपुर महानगरपालिका र कालिका नगरपालिकामा अटिजम केयर चितवन सोसाइटी र राष्ट्रिय बहिरा महासंघद्वारा संचालित समावेशी शिक्षा खासै प्रभावकारी भएको देखिदैन ।
कालिका नगरपालिका अत्यन्तै विपन्न तथा सिमान्तकृत अल्पसंख्यक जातीहरुको बसोबास भएको क्षेत्र हो ।
यहाँ चेपाङ, पर्जा, बोटे, राई, लिम्बु, गुरुङ मगर र बाहुन क्षत्री आदिको बसोबास छ । अपांगता तथा जटिल प्रकारका अपांगता भएका व्यक्तिहरुका लागि तालिम तथा स्रोत कक्षा उपचार आदिमा समाबेश गराउने भनिएतापनि वास्तविक पीडितसम्म नपुगेको कालिका नगरपालिका १० का वडाध्यक्ष नरजङ प्रजाले गुनासो गर्नुभयो ।
कालिका नगरपालिका भौगोलिक हिसाबले समेत पहाडी भुभाग भएका कारण अपांगता तथा जटिल प्रकारका अपांगताका लागि समावेशी शिक्षा परियोजना ल्याइएतापनि वास्तविक समुदाय लाभान्वित हुन नसकेको प्रजाले गुनासो गर्नुभएको हो ।
जिल्लाका दुईवटा पालिकामा रहेका एक सय ४७ वटा सामुदायिक विद्यालयमा समावेशी शिक्षा परियोजना सञ्चालन गरिएको छ । ‘अटिजम’ भएका विद्यार्थीलाई लक्षित गर्दै भरतपुर महानगरपालिका र कालिका नगरपालिकामा यो परियोजना सञ्चालन गरिएको हो ।
परियोजना सञ्चालनमा आएसँगै दुई पालिकाका ३९ ‘अटिजम’ भएका बालबालिकालाई फिजियोथेरापी, एक सय ३७ बालिबालिकालाई घरमा आधारित शिक्षा सञ्चालन गर्ने भनिएतापनि वास्तविक क्षेत्रका व्यक्तिले नपाएको पीडितको गुनासो छ ।
परियोजनाले गाउँघरका विद्यालय जानबाट बन्चित बालबालिकाहरुलाई भर्ना गराउने तथा घरमा आधारित शिक्षा संचालन गर्ने जनाउदै आएको भएपनि वास्तविक क्षेत्रका पीडित बालबालिकाहरु लाभान्वित हुन सकिरहेका छैनन् ।
अटिजम केयर चितवन सोसाइटी र राष्ट्रिय बहिरा महासंघ नेपालले तीनवर्षे कार्यक्रम अन्तर्गत समावेशी शिक्षा परियोजना कालिका र भरतपुर महानगरमा संचालन गर्दै आएको छ ।
परियोजनाको समयावधि सकिनै लाग्दा समेत प्रभावकारी नभएपछि परियोजना उदेश्य बिपरित भएको जानकारहरु बताउँछन् ।
कालिकाका ३५ वटा विद्यालयमा यो परियोजना संचालन भएपनि सुधारोन्मुख भएको देखिदैन । परियोजनाले घरमा आधारित शिक्षा लिने २५ जना बालबालिकाहरु र ४ जना घुम्ती शिक्षकहरु भएको बताएपनि जटिल प्रकारका बालबालिका भएका घरमा नआउने गरेको पीडित बालबालिकाका आफन्तले बताएका छन् । तर परियोजनाले विद्यालय जान नसक्ने बालबालिकाहरुका लागि घुम्ती शिक्षकको व्यवस्था गरिएको बताएको छ ।
उता भरतपुर महानगरका शिक्षा शाखा प्रमुख सुवासचन्द्र आचार्यले परियोजनाको उदेश्य, लक्ष्य तथा योजना बारे आफूलाई कुनै जानकारी नभएको बताउनुभयो । उहाँले भरतपुर र कालिकामा परियोजना संचालन हुँदै आएको भएपनि यसको कार्य मुल्यांकन तथा लाभान्वित बालबालिकाको तथ्यांक बारे एकिन विवरण नआएको प्रष्ट पार्नुभयो ।
समावेशी शिक्षा परियोजनाका बारेमा अटिजम केयर चितवन सोसाइटी र राष्ट्रिय बहिरा महासंघले परियोजना अबधि सकिनै लाग्दा समेत यसको प्रभावकारी तथ्यांक हालसम्म सार्वजनिक गरेको छैन ।
संचारकर्मीले यस बारेमा बारम्बार बुझ्न खोज्दा समेत पहिले नै सोधिने प्रश्न तयार गर्नुपर्ने भन्दै दुईवटै परियोजनाका संचालकहरुले आनाकानी गर्ने गरेका छन् ।